Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Fàuvi
Rhus coriaria
Anacardiaceae
Àutri noum : Suma, Rous, Rodo, Fóuvi, Féugié.
Noms en français : Sumac des corroyeurs, Vinaigrier.
Descripcioun :Lou fàuvi es un aubret que trachis en coulounìo. Se recounèis l'estiéu à si fueio coumpausado (de 9 à 21 fuioun) e bourrihudo. Li fru, brun, rèston de tèms sus la planto. L'ivèr se recounèis peréu à si bourroun burèu.
Usanço :Li fueio èron proun emplegado, à passa tèms, pèr rusca li pèu. Li fru, un pau empouisounant fres, s'adoubon emé de vinaigre coume li tapeno. En óuriènt n'en fan uno poudro que sèr de sabourun. Li fru soun peréu un bon remèdi pèr ressara.
Port : Aubret
Taio : 1 à 3 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rhus
Famiho : Anacardiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 15 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Garrigo
- Camin
- Esboudèu
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Rhus coriaria L., 1753